نویسنده: ادمین والکریت

گروه مهندسی پدیده پایدار صنعت ساختمان در بخش ­های طراحی، اجرا، مقاوم­ سازی، مهندسی ارزش، تولید و بکارگیری مصالح و سیستم­ های نوین ساختمانی، در بسیاری از پروژه های شاخص کشور نقش ­آفرینی داشته­ است. مأموریت این گروه ارتقاء سطح کیفی صنعت ساختمان با به کارگیری فن­آوری­های نوین جهانی، جهت ایجاد سرپناهی ایمن و مطمئن برای یکایک همنوعان مان در سراسر کره خاکی می­ باشد. این شرکت تولیدکننده دیوارهای سبک وشکل پذیر بتنی والکریت می­باشد که به دلیل رفتار مهندسی، پایداری بسیار خوبی در برابر باد و زلزله، ضربه و اتش داشته و در برابر بارهای خارج از صفحه آوار نمی­ شود. در این مقاله به بررسی اهمیت دیوارهای جداکننده در ساختمان و نکات مورد نیاز برای اولویت بندی در انتخاب و بکارگیری این نوع دیوارها می پردازیم.

ایران کشوری لرزه ­خیز است که بر روی خطرناک­ترین گسل ­های دنیا قرار گرفته است. حوادث طبیعی و زلزله­ های ویرانگر در سالیان گذشته ده­ ها هزار کشته و میلیاردها دلار خسارت بر جای گذاشته است. از طرفی امروزه، توجه خاص به سازه و اسکلت ساختمان­‌ها باعث شده تا از تخریب و واژگونی کلی سازه‌ها جلوگیری شود. اما خسارت­‌های ناشی از زلزله به دلیل تخریب و ریزش اجزای غیرسازه‌­ای کماکان ادامه دارد. عمده تخریب در اجزای غیرسازه‌­ای ساختمان­­‌ها، از ناحیه دیوارهای پیرامونی و داخلی می­‌باشد. در دیوارهای سنتی به دلیل وزن بالا و رفتار ترد و شکننده به راحتی گسیخته شده و با وزن بالای خود بر روی ساکنان و دارایی­‌ها آوار می­‌شوند.

ماموریت گروه پدیده پایدار صنعت ساختمان در این بخش،  تولید دیوارهایی سبک و در عین حال شکل پذیر می­باشد که در مواقع خطر بتواند با تغییر شکل کافی، تنش‌ها را به خود جذب کرده و به جای آوار شدن، به همراه سازه ساختمان‌ها تغییر شکل یابد و به جای ریزش و آوار شدن، پایدار بماند. از این رو تولید دیوار سبک با خاصیت شکل ­پذیری در دستور کار قرار گرفت که پس از آزمایش­‌های فراوان و به کارگیری دانش تولید کامپوزیت‌های سیمانی مهندسی شده، دیوارهای سبک و شکل پذیر والکریت  WALLCRETE تولید گردید.   

در کشور ما اعضای موثر در صنعت ساختمان، تمرکز خاصی بر طراحی و اجرای اسکلت ساختمان­ها داشته‌اند. اما در مقابل به مسائل و معضلات مرتبط با رفتار اجزای غیرسازه‌ای و خطرات ناشی از اجرای غیرمهندسی آن‌ها پرداخته نشده است. احتمال وقوع زلزله­ های کوچک و متوسط بسیار بیشتر از زلزله ­های قوی می­ باشد. در زلزله های متوسط، اسکلت سازه پایدار می ماند، اما خرابی و ریزش اجزای غیرسازه‌­ای موجب تلفات جانی و مالی جبران ناپذیری می­‌شود. معمولا در این مواقع ریزش دیوارهای غیرسازه‌­ای منجر به زخمی و کشته شدن ساکنین و نیز بسته شدن راه­‌های فرار می ­گردد.

 با توجه به مسائل فوق، اطمینان از عملکرد و پایداری دیوار در برابر زلزله بایست در اولویت سازندگان و مصرف کنندگان قرارگیرد. عدم پایداری دیوارها در زلزله از مسائل فراگیر در حوزه ساختمان می باشد. هر چند که در آیین نامه ­های کشور به صورت ضمنی، ضوابط کیفی برای پایداری عرضی دیوار وجود دارد ولی دیوارهای سنتی عملا از پایداری کافی در برابر نیروهای ناشی از زلزله برخوردار نیستند و در مواقع خطر در برابر بارهای خارج از صفحه آوار می‌شوند.

به منظور مقاومت دیوار در برابر بارهای خارج از صفحه مانند باد و زلزله، می­‌بایست موارد زیر مورد توجه قرار گیرد که تمامی این موارد در اجرای دیوارهای  والکریت به صورت مطلوب و کارا لحاظ شده و نتیجه آن مقاومت عالی این دیوار در برابر بارهای خارج از صفحه می ­باشد.

• متریال و مصالح دیوار بایست، کامپوزیت و شکل پذیر بوده و با تغییر مکان قاب، تغییر شکل ­دهند و همانند مصالح سنتی، ترد و شکننده نباشند. دیوارهای والکریت به دلیل قرارگیری در دسته بندی کامپوزیت‌های سیمانی مهندسی شده ( ECC) در برابر بارهای خارج از صفحه مقاوم می‌باشد.
• از اتصال دیوار به قاب سازه بایست اطمینان حاصل نمود به صورتی که تحت بارهای جانبی به راحتی از قاب خارج نشود.
• بایست از مصالحی استفاده کرد که کمترین درز را داشته باشد زیرا این درزها در مواقع خطر باز شده و موجب شکاف دیوار خواهد شد.
• بایست دیوار به صورت کاملا یکپارچه عمل نموده و مانند یک دیافراگم در برابر بارهای خارج از صفحه مقاومت نماید. 
• وزن تمام شده دیوار بایست به حداقل ممکن کاهش یابد تا در مواقع زلزله نیروی کمتری جذب کرده و نیز در صورت آوار شدن وزن کمتری را به افراد یا وسایل خانه تحمیل نماید.
• سطوح دیوار بایست به نحوی صاف باشند که پوشش‌های اضافی آن حذف شوند. معمولا وزن این پوشش‌ها به اندازه وزن دیوار می‌رسد.
• اجرای اصولی دیوارها توسط اکیپ های آموزش دیده و مهندسین خبره، موجب اجرای مهندسی و اصولی دیوارها شده و باعث افزایش کیفیت و کاهش خطاهای اجرایی معمول در کارگاه­ ها می­‌شود.

موارد فوق در طراحی و اجزای دیوارهای والکریت لحاظ شده و مصرف‌کنندگان با خاطری آسوده می‌توانند به این قسمت از  اعضای غیرسازه ای  ساختمان خود اعتماد کنند.